Is het iets leuks dat je niet ziet? Dan mis je het. Jammer. Is het iets vervelends maar heeft het helemaal geen invloed op je? No problem. Maar wat als het vervelend is en wèl invloed op je heeft, zoals werkstress?
Ontkennen van werkstress helpt…. héél even misschien
Dan ontken je het toch, door er gewoon niet naar te kijken? ‘Nee, dat doet toch niemand!’ Behalve al die mensen dan, die dit juist wél doen. Je wil ze de kost niet geven want het zijn er een heleboel. Hoe dat komt? Doordat niet kijken soms helpt…. héél even.
Begrip tonen voor werkstress: denk aan timing
Vaak komt ontkenning voort uit angst of hoop. Angst die de betrokkene niet wil, of hoop dat het anders zal lopen. Het is allemaal heel menselijk.
Als vriend, collega of leidinggevende toon je daar begrip voor. Maar begrip tonen is niet altijd een warm bad voor de ander. Het kan ook heel confronterend zijn. Met name als je vóór loopt op die ander.
De ander heeft voor zichzelf misschien nog niet ‘toegelaten’ dat er iets aan de hand is en dat hij of zij intussen onzeker is of boos doet. Als je daar in zo’n situatie opeens begrip voor uitspreekt, kan dat voor de ander een onverwachte confrontatie met zichzelf zijn. Denk dus aan je woorden en je timing.
Confrontatie met jezelf: een voorbeeld van werkstress
Leef je zelf eens even in. Je hebt het al jaren naar je zin op je werk. Totdat er een nieuwe leidinggevende komt. Een pittige mevrouw die dingen wil veranderen. Een mevrouw die bovendien sterker op de inhoud is dan jij.
Je voelt je onzeker, een beetje verongelijkt en van binnen boos. Je gaat lopen stressen maar je wilt je niet laten kennen. Tegelijk frustreert dat je juist enorm, want je boosheid moet eruit. Je ontkent je stressgevoelens voorlopig even en je zegt elke ochtend vrolijk ‘Goedemorgen!’ tegen een mevrouw die jij het liefst ter plekke zou zien verdampen. Daar wordt je per saldo nóg minder vrolijk van.
En dan zegt een collega opeens totaal onverwacht tegen je: ‘Ik begrijp best dat je je hier rot bij voelt. Dat zou ik ook doen als ik in jouw schoenen stond.’
Wat besef je op zo’n moment?
- dat je het inderdaad niet naar je zin hebt
- dat je je door die nieuwe mevrouw misschien best wel een beetje bedreigd voelt
- dat je boosheid voortkomt uit onzekerheid
- dat je intussen behoorlijk loopt te stressen
- dat je collega’s dat inmiddels al hadden gezien
- en… dat zij niet in jouw schoenen staan
Het begrip van een collega kan dus behoorlijk confronterend voor je zijn. Gelukkig is het maar een voorbeeld. Maar wel een voorbeeld uit de praktijk, dat uitmondde in een arbeidsconflict.
Dit gebeurt er als je niet naar de oorzaak van werkstress kijkt
Dingen die je ‘ontkent’ door er niet naar te kijken, lopen vaak anders dan je hoopte. Misschien juist doordat je er niet naar kijkt, en je er dus ook niet naar handelt. Als je niet kijkt kun je er ook geen regie op voeren. Wat had je in dit voorbeeld kunnen zien door wel te kijken en erover te praten?
- Dat die pittige nieuwe mevrouw geen bedreiging voor je was en een leuk project op het oog had.
- Dat ze daar een projectleider voor nodig had maar wel eerst even de kat uit de boom wilde kijken.
- En dat zij (net als je collega) in jou toen een wat onzeker en verongelijkt persoon zag, uiteraard zonder te weten dat haar komst voor jou juist de aanleiding was.
‘Dat kán ze niet in me hebben gezien, want ik voel me niet onzeker of verongelijkt.’ Nee? Anderen zien het vaak sneller dan je denkt. Hoe harder je probeert het te onderdrukken, hoe zichtbaarder het wordt. Ook voor zo’n nieuwe leidinggevende.
Wat is het alternatief?
Oplossen van werkstress: schakelaar omzetten en regie nemen
Misschien herken je iets van deze situatie, of komt er iets vergelijkbaars bij je op. Via deze vier stappen kun je voor jezelf de schakelaar omzetten:
- kijken / waarnemen
- inzien / beseffen
- erkennen / accepteren
- regie nemen / handelen / bespreekbaar maken
Regie nemen is een van de belangrijkste tools om te zorgen dat dingen je niet zomaar overkómen. En om in je kracht te blijven wanneer iets lastig voor je is. Zoals open praten met een nieuwe leidinggevende over wat diens komst voor jou betekende. Dat zou juist veel kunnen opleveren. Vertrouwen en waardering bijvoorbeeld. En misschien een leuke nieuwe taak.
Simpel? Niet voor iedereen. Je kent vast deze wel van Johan Cruijff: Je gaat het pas zien als je het door hebt. Hij staat in dit leuke citatenboekje van Pieter Winsemius.
Het begint bij kijken en (in)zien, ook wanneer het in jezelf zit. Niet kijken (ontkennen) helpt niet. Regie nemen helpt wel. Inmiddels is werkstress beroepsziekte nummer 1 in Nederland. Zo’n 1 miljoen werknemers in ons land heeft te maken met burn-out verschijnselen.
Een burn-out of arbeidsconflict door werkstress is wel het laatste wat je wil. Een stukje coaching kan je helpen om meer regie in je eigen situatie te krijgen.
Heb je een zelf suggesties voor goed omgaan met werkstress? Deel ze hieronder; je helpt er anderen mee!
Zeer nuttig artikel !
Zinvolle inzichten en praktische, direct toepasbare suggesties.
Dank daarvoor !
Goed om te lezen dat je de suggesties praktisch en direct toepasbaar vindt, Hendrik. In zijn reactie heeft Wim er nog een paar aan toegevoegd. Per saldo vormt het een set pragmatische tips voor mensen in een stressvolle situatie. Ze zijn zowel in een werkgever-werknemer relatie als in een ZZP-relatie toepasbaar. Net zo goed als een werknemer of opdrachtnemer er iets mee kan, geldt dat ook voor een leidinggevende of opdrachtgever; de tips gelden in feite voor iedereen. Als ze over en weer worden toegepast versterkt dat bovendien het effect. Ook in volgende blogs zullen we graag suggesties met de lezers delen. We nodigen hen graag uit om hetzelfde te doen.
Goed stuk ……….. en ja, ik herken er wel bepaalde zaken in. Ik zie het om me heen ook gebeuren ….. (zeker bij echt grote projecten). Maar de regie nemen, doe je ook min of meer uit ‘zelfbehoud’. Het is voor de mensen waarmee je direct samenwerkt ook prettig om bepaalde verwachtingspatronen te kunnen bijstellen als daar aanleiding toe is (voorbeeld: op mijn huidige (aflopende) project werk ik nog maar 2 dagen (= 16 uur) in de week, terwijl het verwachtingspatroon nog op 40 uur staat bij bepaalde personen (de overige 24 uur bij nieuwe opdrachtgever). Ik heb daarop aangegeven, dat wat ik normaal in 40 uur voor elkaar krijg, niet in 16 uur kan worden uitgevoerd. Gelieve daar rekening wel mee te houden. Dat werkt verduidelijkend naar je directe omgeving en men heeft daar in negen van de tien gevallen ook begrip voor. Daardoor valt er ook ‘druk’ (voor zover die aanwezig was) van je af. Je moet daarom inderdaad op dat punt en als er aanleiding toe is zelf de regie nemen.
Dank voor je reactie, Wim. Regie nemen kan inderdaad bijdragen aan zelfbehoud. Stress is op zich een heel natuurlijk iets, en in gezonde mate vormt het een drijfveer, zowel privé als in het werk. Goede regie kan zorgen dat een gezonde mate van stress niet in een ongezonde hoeveelheid stress overgaat. Incidentele stress is ook heel iets anders dan een constante, doorlopende overbelasting. Dat laatste leidt vroeg of laat tot problemen; fysiek, mentaal en/of werktechnisch. Ook als er eigenlijk al te veel stress in iemands werksituatie is opgebouwd, kan hij of zij dat zelf alsnog aanpakken door er regie in te nemen in plaats van het zich (onbewust dan wel bewust) te laten overkomen. In je reactie geef je een aansprekend voorbeeld van hoe je zelf regie hebt genomen met betrekking tot verwachtingspatronen op het project waar je werkt. Je noemt er twee heel cruciale aspecten bij: je schept duidelijkheid naar je directe omgeving, en je creëert meteen ook begrip. Wat je beschrijft vormt een goede tip voor mensen in een vergelijkbare situatie. Dank!
Verhelderende en herkenbare analyse van soms onbewuste processen bij werkstress. De praktische tips zijn geschikt om in praktijk te brengen en kunnen werkstress verminderen en een burn out voorkomen. Goed om te weten dat Randstad-MTC ook bij dit soort problemen op het werk ondermeer door coaching kan helpen weer een prettige werksituatie te creëren.
Martina
Dank voor je feedback, Martina. Er is een rechtstreeks verband tussen werkstress en burn-out. Het voorkómen daarvan kan de menselijke en maatschappelijke schade die we op dit moment zien, sterk helpen verminderen. Daarop inzetten is voor iedereen belangrijk, zowel in het groot als in elk individueel geval. Gelukkig doen veel werkgevers, werknemers en ZZP’ers dat, en het bewustzijn groeit. Tegelijk helpen de initiatieven van de kant van de overheid daarbij. We schreven er ook over in ons blog van 14 november. Dat aantal van 1 miljoen moet drastisch naar beneden!
Dit artikel geeft een leuk inzicht in hoe situaties door verschillende personen geheel verschillend kunnen worden ingezien en beoordeeld..