Door: Paul Walters 14 februari 2025 (1e versie gepubliceerd op 22 september 2022)
Leestijd: 5 minuten
Waarom over samenwerken maar 5 tips? Meer is al gauw te veel. Het gaat erom dat je ze in de praktijk brengt.
Begin met deze 5 tips planmatig op te pakken. Doe dat gezamenlijk in je team, zodat beter samenwerken gedragen wordt door de mensen om wie het gaat.
Met elkaar succes boeken zal de samenwerking in je team versterken. Gedoe-reductie en winst voor iedereen.
1. Hou het voor iedereen veilig om zich uit te spreken
Dat betekent dat je niemand veroordeelt op diens wens of boodschap. En dat je oprecht kijkt wat je met die wens of boodschap kan doen.
Zo hoor je misschien ook belangrijke dingen die je anders niet gehoord zou hebben. En kun je wensen of behoeften van medewerkers of collega’s vertalen naar oplossingen.
Tegelijk verklein je de kans op verborgen onvrede binnen je team. Die onvrede is vaak een uiting van onderliggende behoeften die niet worden gehoord omdat mensen ze niet durven uit te spreken. Dat is wel nodig om goed te kunnen samenwerken.
Onder vrijuit kunnen spreken valt ook het kunnen geven van constructieve feedback zonder daarop afgerekend te worden. Ook daar is een veilige setting voor nodig.
Die veilige setting creëer je met elkaar.
2. Communiceren: echt iets zeggen en echt naar elkaar luisteren is
In communicatie moet je niet alleen horen, maar vooral luisteren. En niet alleen praten, maar vooral iets zeggen. Zorg ook dat je woorden de boodschap dekken, niet ‘bedekken’.
Zo heb je minder spreektijd je nodig om je boodschap over te brengen. Ook fijn voor de ander.
En hoe beter je zelf luistert, hoe minder woorden de ander nodig zal hebben om door jou gehoord te worden.
Logisch natuurlijk. Maar de praktijk is vaak anders. Anders zouden communicatieperikelen niet zo’n groot deel van de conflicten op de werkvloer veroorzaken. Dat doen ze helaas wel, ten koste van een prettige samenwerking.
3. Versterk de zingeving van het team, en laat mensen beleven wat de zingeving binnen hun samenwerking is
Ieder mens heeft ideeën over wat zij of hij zinvol vindt. Als het werk waar je je medewerkers voor betaalt, en de manier waarop ze als team functioneren, aansluit bij wat zij zinvol vinden en bij hun persoonlijke waarden, dan zullen ze met meer plezier, meer continuïteit en meer succes in het team functioneren.
Salaris is niet de enige drijfveer. Behalve individueel moeten je medewerkers ook als team een gezamenlijke ‘purpose’ ervaren. Een team is immers niet alleen een formele context waarin mensen samenwerken, maar vooral een eenheid waarin mensen onderling verbonden en betrokken zijn.
Laat mensen in je team zelf exploreren en definiëren wat de gemeenschappelijke zingeving binnen het team is, wat de betekenis van hun samenwerking binnen die context is, en waar hun persoonlijke zingeving en die van het team samenkomen.
Zingeving als team vertaalt zich niet alleen in goed samenwerken, maar levert ook extra incentives op voor je medewerkers om bij jouw team te willen horen en om bij jouw organisatie te willen blijven.
4. Zorg voor een cultuur waar iedere medewerker meetelt, er mag zijn, gezien wordt, erbij hoort
Alle mensen zijn ongelijk. Wijlen Prof. Dr. Hans Galjaard, specialist op het gebied van menselijke genetica, publiceerde er al in de jaren negentig van de vorige eeuw een intrigerend boek over vanuit zijn perspectief als geneticus.
Tegelijk willen al die verschillende mensen juist bij de groep horen. Dat wordt pakkend beschreven in het boek ‘Waarom’ (2019) van neurowetenschapper Victor Lamme.
Erbij (kunnen) horen betekent: inclusie. Niet als een simpel woord, maar als een heel breed begrip. Niet alleen een innerlijke overtuiging, maar iets dat je moet dóen, iets dat je moet ‘leven’, in verbinding met elkaar. Inclusie is essentieel binnen elk team.
In samenwerking hoort iedereen erbij, op voet van gelijkheid in diversiteit. Vertaal dat niet alleen in je visie, in je overtuiging, maar ook in je houding, in je contacten, in je gesprekken, in de opties en mogelijkheden die je elkaar biedt.
Want inclusie doe je samen, met elkaar, in alles wat je doet of laat. Creëer bewustwording, praat er met elkaar over, stimuleer het, maak het onderdeel van jullie cultuur (als het dat niet al is). En lééf het.
5. Faciliteer en stimuleer samenwerken proactief
Luister goed naar signalen van je medewerkers over hoe ze willen samenwerken, en wat daarin voor hen belangrijk is. Besef welke investeringen je als organisatie of leidinggevende moet doen in bevordering van samenwerking, en welke faciliteiten en stimulansen je je team kunt bieden om samenwerken te versterken.
Beperk het niet tot ‘alleen’ essentiële zaken zoals een gezonde werksituatie en goede faciliteiten en tools, maar creëer en stimuleer ook inspirerende mogelijkheden om:
- informeel te overleggen
- gezamenlijk innovaties of gedurfde ideeën te exploreren
- problemen en uitdagingen te bespreken
- elkaar binnen het werk beter te leren kennen
- open over belangrijke onderwerpen te kunnen discussiëren
- elkaar te kunnen en te willen helpen
Proactief stimuleren en faciliteren van contact en overleg binnen je team is cruciaal voor goed samenwerken.
Het lijkt zo simpel
Deze vijf tips komen niet uit boeken maar uit het veld, waar mensen me in het kader van mijn beroep vertellen over problemen in de samenwerking binnen hun team.
Je zult niet de enige zijn als je bij het lezen meteen een paar punten als ‘done’ afvinkt, omdat het toch simpel is? Maar net zo belangrijk al elke tip zelf is, om goed en eerlijk bij jezelf na te gaan of je er echt al voldoende mee bezig was of bent.
Je bent niet alleen; het gaat over alle mensen in je team, inclusief jezelf. Het beste kun je de vijf punten gezamenlijk bespreken, bijvoorbeeld in jullie teamoverleg, zodat:
- er meer bewustwording is
- iedereen input kan geven
- je écht weet wat er speelt
- je meer inzicht hebt in wat beter kan
- mensen van elkaar kunnen leren
Ga er structureel mee aan de gang, want verandering is niet incidenteel. Niet één besluit, één goed voornemen of één meeting, maar een proces:
- bespreek per punt met elkaar, wat de situatie nu is en waar jullie naartoe willen
- spreek af welke (volgende) stappen jullie zullen zetten en met welk doel
- definieer concreet welke inzet jullie daarvoor gaan doen
- monitor de effecten in de praktijk
- laat de stand van zaken regelmatig terugkomen in jullie teamvergaderingen
- last but not least: vier jullie successen
