Mediation bij ontslag wordt vaak in één adem genoemd met exit-mediation. Wat is het verschil, en wat maakt mediation voor werkgever en werknemer een goed middel bij afscheid van elkaar nemen?
Mediation bij Ontslag
Wanneer spreek je van mediation bij ontslag
Als werkgever kun je een werknemer ontslaan mits er sprake is van een wettelijke ontslaggrond, met inachtneming van de voor de werkgever geldende opzegtermijn. Een werknemer kan ontslag nemen, met inachtneming van de voor hem geldende opzegtermijn.
Iemand ontslaan, of zelf ontslag nemen, is strikt genomen een eenzijdige actie. Dit is iets anders dan in samenspraak afscheid van elkaar nemen, op basis van een vaststellingsovereenkomst.
Eenzijdige beëindigingsactie
Toch wordt ‘ontslag’ vaak als bredere term gebruikt. In dit blog echter gebruiken we de term ‘ontslag’ specifiek voor een eenzijdige beëindigingsactie.
Ook bij een rechtsgeldig eenzijdig beëindigingsbesluit c.q. ontslag, is mediation goed denkbaar.
Het ontslag zelf is in die situatie een gegeven, maar wanneer je als werknemer en werkgever nog een aantal daarmee samenhangende punten met elkaar wilt afkaarten, onder begeleiding van een mediator als onpartijdige derde, spreken we van mediation bij ontslag.
Exit-mediation
Een andere situatie is, als je het met elkaar eens bent -of gaandeweg wordt- om in onderlinge samenspraak afscheid van elkaar te nemen. Dan is er geen sprake van eenzijdig ontslag, maar van beëindiging van het dienstverband in onderling overleg.
Dat wordt ook wel ‘ontslag met wederzijds goedvinden’ genoemd, ook al kun je over die term van mening verschillen als je ‘ontslag’ als een eenzijdige actie ziet.
Wanneer exit-mediation?
Een gezamenlijk reeds voorgenomen afscheid, en de voorwaarden waaronder dat plaatsvindt, kun je prima met elkaar uitwerken binnen een daartoe op te starten exit-mediation.
Ook gedurende de loop van een arbeidsmediation kun je op enig moment met elkaar tot de conclusie komen, dat afscheid nemen de beste optie is. Daar kun je dan in de lopende mediation verder over praten.
Vanaf dat moment wordt die mediation dan specifiek een exit-mediation. Deze situatie komt in de praktijk veel voor.
Doel van exit-mediation
Het doel is om afspraken met elkaar te maken die voor beide partijen aanvaardbaar en werkbaar zijn. Dat maakt exit-mediation tot een uitstekend middel om in goed onderling overleg, onder wederzijds acceptabele condities, uit elkaar te gaan.
In dat opzicht zijn er dus grote overeenkomsten tussen mediation bij ontslag en exit-mediation.
Mediation bij Ontslag en Exit-mediation: vrijwillig
Zowel mediation bij ontslag als exit-mediation is vrijwillig.
Niemand kan verplicht worden om bij een eenzijdig ontslagbesluit of bij een gezamenlijk afgesproken afscheid, mediation in te zetten. Werknemer en werkgever moeten het allebei willen, c.q. moeten er allebei vrijwillig mee instemmen.
Die vrijwilligheid kan veel voordelen opleveren, want zo kun je zonder druk van buitenaf bindende afspraken met elkaar maken, zonder dreiging en onzekerheid dat (en hoe) een ander -bijvoorbeeld de rechter- voor en over jullie beslist.
Mag je zo’n mediation met een bepaald eigen doel ingaan?
Ja, dat mag. Niemand kan jou als werkgever verbieden om een voorkeur te hebben voor een bepaalde uitkomst. En dat geldt net zo goed voor de werknemer.
Iets heel anders is echter, vooraf te zeggen dat je alleen maar aan de mediation meedoet als die zich uitsluitend op de door jou gewenste uitkomst richt en anders niks.
Niet alleen zul je de ander op die manier niet gauw meekrijgen om in mediation te gaan, maar waarschijnlijk zal ook de mediator -die immers strikt onpartijdig is- zeggen dat hij/zij geen mediation kan opstarten op basis van zo’n eenzijdige deelnemingsconditie vooraf bij één van de partijen. Ongeacht of dat de werkgever of de werknemer is.
Je kunt het proces dus open ingaan, ook al heb je voor jezelf een gedachte over welke uitkomst je voor ogen staat. En natuurlijk heeft de ander ook zo z’n doelen.
Tijdens de rit kunnen ieders doelen concreter worden. Ook kan gebeuren dat betrokkenen gaandeweg een ánder, gezamenlijk doel vinden waar zij het over eens kunnen worden en waar ieder bij nader inzien beter van wordt.
Voordelen van mediation bij ontslag en exit-mediation
Je beslist zelf
De mediator begeleidt als onpartijdige derde het gesprek en de onderhandelingen. Met elkaar nemen jullie als partijen zelf de beslissingen.
Concrete afspraken
De mediator helpt jullie als partijen om concrete afspraken te maken en vast te leggen over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, zoals de einddatum, de financiële afwikkeling en andere voorwaarden. Je kunt namelijk heel veel punten onderling regelen via een exit-mediation.
Vaststellingsovereenkomst
Een bereikte overeenstemming kan worden vastgelegd in een slotdocument; meestal een vaststellingsovereenkomst. Ook daarbij kan een gespecialiseerde arbeidsmediator je helpen.
Goede onderlinge verstandhouding
Via mediation bij ontslag of exit-mediation kun je op een constructieve manier het afscheid met elkaar uitwerken, waardoor de kans groter is dat de onderlinge verstandhouding goed blijft.
Maatwerk
Mediation bij ontslag en exit-mediation zijn maatwerk. Via die weg kun je een oplossing bereiken die specifiek is afgestemd op jullie situatie.
Sneller en goedkoper
In veel gevallen kan mediation bij ontslag of exit-mediation een snellere en goedkopere oplossing bieden dan een slepende, kostbare juridische procedure.
Je hebt zelf controle
Bij mediation hebben jullie als werkgever en werknemer zelf de controle over de voortgang en de uitkomst, in tegenstelling tot bij een juridische ontslagprocedure.
Kosten van mediation bij ontslag of exit-mediation
De kosten van mediation variëren; onder meer afhankelijk van aanbod, kwaliteit en professionaliteit van de mediator en het mediationbureau waarbij de mediator is aangesloten.
Meestal wordt een uurtarief gehanteerd. Ook zijn er aanbieders die werken met een vaste prijs. Dat laatste is op z’n zachtst gezegd opmerkelijk, want je weet niet vooraf of een mediation langer of juist korter zal duren dan een ‘gemiddelde’ waarop een vaste prijs is afgestemd. Bovendien zie je niet altijd meteen, wat er eventueel nog aan separate kosten bij die vaste basisprijs wordt opgeteld.
Voor een mediation-aanbieder komt het er niet zo op aan om met een vaste prijs te werken zolang via zijn totale omzet maar een goed prijsgemiddelde wordt behaald. Want: er is écht geen mediator die van de lucht leeft. Maar voor jou als opdrachtgever kan zo’n vaste prijs veel minder prettig uitpakken. Lees hier waarom een vaste prijs misschien helemaal geen goed idee voor je is.
Gelukkig werken de meeste mediators met een uurtarief. Kijk bij het beoordelen daarvan niet alleen naar de hoogte van het uurbedrag, maar vooral naar wat je ervoor krijgt qua dienstverlening, ervaring, kwaliteit en betrouwbaarheid.
Vaak worden de kosten van mediation bij een arbeidsconflict door de werkgever gedragen. Voor jou als werkgever is het dus extra belangrijk om niet blindelings af te gaan op een laag uurtarief, maar om ook goed af te wegen welke kwaliteit, expertise en betrouwbaarheid je daar voor koopt.
Heb je als werkgever, HR professional of leidinggevende te maken met een uitzichtloos arbeidsconflict, en wil je je oriënteren over mediation bij ontslag c.q. exit-mediation? Bel ons op 070-8002356 en laat je vrijblijvend informeren over procedure, voorwaarden en snelle beschikbaarheid van een gespecialiseerd mediator.
Geef een reactie