Exit-mediation bij arbeidsconflict is iets anders dan wegwerken van een medewerker. Soms zit je in een situatie dat je blijvend uit elkaar bent gegroeid, en de werknemer en de werkgever daardoor allebei onevenredig veel (en ook steeds meer) schade lijden. In die situatie kan op een goede manier afscheid van elkaar nemen voor beiden beter zijn dan opgesloten blijven zitten in de ‘gevangenis’ van het arbeidsconflict.
Exit-mediation ter voorkoming van schade door arbeidsconflict
Een van de schadeposten bij een arbeidsconflict kan uitval of ziekte zijn. Gezondheidsschade voor de medewerker dus, en logistieke problemen plus steeds groter wordende financiële schade voor de werkgever.
Waar ziekmelding/arbeidsongeschiktheid van een medewerker gerelateerd is aan een arbeidsconflict dat aan terugkeer op de werkvloer in de weg staat, wordt vaak op advies of verwijzing van de bedrijfsarts arbeidsmediation ingezet om eerst dat conflict op te lossen.
Dat is niet voor niets, want in de meeste gevallen is arbeidsmediation succesvol. Oplossingen die in de praktijk vaak voorkomen in arbeidsmediation bij ziekte zijn:
✅ Afspraken over re-integratie op de eigen werkplek
✅ Afspraken over re-integratie elders binnen de organisatie ofwel buiten de organisatie
✅ Afspraken over op een goede manier afscheid van elkaar nemen
Uitgaande van het bereikte resultaat wordt mediation waarin afscheid centraal staat ook wel ‘exit-mediation’ genoemd. Met zo’n exit-mediation bij arbeidsconflict kun je heel veel verdere en toekomstige schade door het arbeidsconflict voorkómen.
Denk bij de werknemer bijvoorbeeld aan gezondheidsschade, verminderde kansen, schade in de privésfeer. Denk bij de werkgever bijvoorbeeld aan loondoorbetaling/suppletie, verstoorde werkprocessen, juridische kosten.
Exit-mediation bij arbeidsconflict: effectief afspraken maken over afscheid
Exit-mediation bij arbeidsconflict is een goede, in de praktijk bewezen methode om effectief afspraken met elkaar te maken over afscheid van elkaar nemen. In een exit-mediation bij arbeidsconflict bespreek je in een veilige en evenwichtige setting, onder leiding van een arbeidsmediator, belangrijke thema’s zoals hoe, per wanneer en onder welke voorwaarden je dan afscheid van elkaar neemt.
Hierboven zijn al drie mogelijke uitkomsten genoemd die in de praktijk vaak voorkomen als er sprake is van ziekmelding door arbeidsconflict. Vaak weet je niet al vooraf welke optie de beste voor je is. Daarom weet je ook niet vooraf of de mediation een exit-mediation zal worden. Dat weet je pas zodra je met elkaar tot de conclusie komt dat afscheid nemen het beste voor beiden is.
In veel gevallen komt zo’n gezamenlijke conclusie om afscheid van elkaar te nemen pas gaandeweg de arbeidsmediation op tafel. Kiezen de mediationpartijen voor het verdere gesprek als uitgangspunt, dat ze inderdaad afscheid van elkaar gaan nemen, dan wordt de mediation daarmee dus een exit-mediation bij arbeidsconflict.
Het hoeft dus helemaal niet zo te zijn dat je al bij de start van de mediation weet dat het een exit-mediation zal worden. Uiteraard kan het wel zo zijn dat je voor jezelf al bij de start weet welk resultaat je wilt bereiken. Maar dat wil niet zeggen dat ook de ánder op dat moment hetzelfde wil.
Vaak komen de betrokkenen pas tijden het mediationproces tot de gezamenlijke conclusie dat exit de beste weg is, mede doordat ze de opties, voorwaarden en wederzijdse belangen in een vertrouwelijk mediationgesprek met elkaar hebben kunnen verkennen en op basis dáárvan pas tot een gezamenlijk gedragen keuze komen.
Wat kun je regelen in een exit-mediation bij arbeidsconflict?
Bij exit-mediation is een arbeidsconflict vaak de aanleiding om met elkaar aan tafel te gaan. Dat kan bijvoorbeeld op advies of verwijzing door de bedrijfsarts zijn. Maar ook kun je zonder ziekmelding tot de conclusie komen dat het beter is om samen bij de mediator aan tafel te gaan. En het dus ook niet tot een ziekmelding laten komen. Een arbeidsconflict en ziekte zijn op zich immers bepaald geen fijne combinatie.
Mediation is een beproefd om arbeidsconflicten op te lossen. En dat kun je uiteraard -en bij voorkeur- al inzetten voordat het tot een ziekmelding hoeft te komen.
Wat regelen werkgevers en werknemers vaak met elkaar in een exit-mediation bij arbeidconflict?
✅ De wederzijdse afspraak om daadwerkelijk afscheid van elkaar te nemen
✅ De voorwaarden waaronder dat afscheid zal plaatsvinden
✅ Betermelding in geval er sprake was van ziekmelding vanwege het arbeidsconflict
✅ Het tijdstip waarop het dienstverband eindigt
✅ Verrekening van opgebouwde verlofdagen e.a.
✅ Evt. vrijstelling van werk
✅ Logistieke aspecten (bijv. over laptop, telefoon, auto, sleutels, bestanden, uitbetaling, etc. etc.)
✅ De vaststellingsovereenkomst (vso)
Dit is een uiteraard een globale opsomming. In een exit-mediation kun je zowel de grote lijnen als de uitwerking en de exacte invulling daarvan met elkaar bespreken en regelen.
Let op: 3 fabels over exit-mediation bij arbeidsconflict de wereld uit
Laten we in jouw belang meteen even 3 fabels over exit-mediation bij arbeidsconflict de wereld uit helpen.
❌ Fabel 1: “Bij een exit-mediation bij arbeidsconflict moet je een dure juridisch adviseur meenemen die het woord voor je doet.”
Nee, dat hoeft helemaal niet. Om te beginnen doe je in een exit-mediation (net als in andere mediations) als mediationpartij zelf het woord. Dit staat ook uitdrukkelijk in de model mediationovereenkomst van de Mediatorsfederatie Nederland (MfN).
Verder is het zo dat veel arbeidsmediators gespecialiseerd zijn, vaak jurist en evt. ook advocaat zijn, en daardoor de juridische aspecten kennen en kunnen uitvragen, en ook thuis zijn in het opstellen van een vaststellingsovereenkomst.
En heb je als werkgever de expertise op dat gebied in huis, bijvoorbeeld bij HR, dan kun je je aan eigen kant überhaupt de kosten van een externe specialist als ondersteuner besparen.
❌ Fabel 2: “Exit-mediation bij arbeidsconflict is duur.”
Reken jezelf niet rijk door de eenmalige kosten van een exit-mediation bij arbeidsconflict te willen besparen. Besef liever wat een arbeidsconflict gemiddeld kan kosten, zéker als dat heeft geleid tot uitval van de werknemer. Met arbeidsmediation kun je je vaak heel wat kosten besparen.
Een zieke werknemer kan een werkgever gemiddeld zo’n 250 tot 400 euro of meer per dag kosten. Bij full-time dus gemiddeld dik 7 mille bruto in één enkele maand. De kosten van een gemiddelde arbeidsmediation vallen daarbij in het niet.
Bij arbeidsconflict is helaas vaak sprake van een ziekmelding. Regel je snel en effectief het afscheid in een exit-mediation, dan roep je met een relatief zéér geringe eenmalige investering een halt toe aan de grote, elke dag verder oplopende kosten van een zieke werknemer.
❌ Fabel 3: “Exit-mediation waarbij je als werkgever tevoren al weet dat je uit elkaar gaat, is een schijntraject.”
Niets is minder waar. Die bangmakende vlieger gaat alleen op als je in de exit-mediation bij arbeidsconflict alléén maar zou afspreken dat je uit elkaar gaat, of als je die mediation alleen maar voor de bühne doet.
Op zich is er niets mis mee als je vantevoren al weet dat je liever afscheid neemt. In een exit-mediation wil je dan juist regelen op welke manier, onder welke voorwaarden en per wanneer je uit elkaar gaat, en kun je dat met elkaar in goed overleg in een overeenkomst vastleggen. Niks schijntraject dus. Integendeel.
Exit-mediation bij arbeidsconflict: voor werkgever én voor werknemer
Nóg zo’n fabel is, dat exit-mediation bij arbeidsconflict vooral voor de werkgever is. Bij mediation zitten jullie als partijen gelijkwaardig aan tafel, bespreek je onder leiding van de onpartijdige mediator de wederzijdse belangen, verkennen jullie met elkaar wat een goede oplossing zou zijn, en bepalen jullie hoe jullie die invullen. In een een exit-mediation bij arbeidsconflict kom je op die manier tot een afgewogen vaststellingsovereenkomst waarin ieder zich kan vinden.
Zoals in het begin gezegd: het kan zo zijn dat je als werknemer en werkgever echt blijvend uit elkaar bent gegroeid, en jullie daardoor allebei onevenredig veel (en ook steeds meer) schade lijden. Hou de voordelen van exit-mediation bij arbeidsconflict goed voor ogen. Die voordelen zijn de reden waarom exit-mediation bestaat en waardoor het een wederzijds succesvolle methode is om op een goede manier afscheid van elkaar te nemen.
